Модулийн арифметик Бүгд (Үлдэгдлийн Математик ба Криптографийн Үндэс)
Криптографд бидний өдөр тутамдаа ашигладаг энгийн математик үйлдлүүд (+, –, ×, ÷)-ээс илүү нарийн аргуудыг хэрэглэдэг. Тэдгээрийн дундаас эртнээс ашиглаж ирсэн ч орчин үеийн шифрлэлтийн суурь болсон нэг нь модулийн арифметик буюу заримдаа “цагийн арифметик” гэж нэрлэдэг. Энэ нь криптограф, компьютeрын шинжлэх ухаан, тооны онол зэрэг олон салбарын суурь ойлголт бөгөөд ялангуяа Diffie-Hellman, RSA зэрэг […]
Diffie-Hellman Алгоритм (Нууц түлхүүрийг ил солилцох арга)
Интернетээр хоорондоо ярилцаж буй хоёр этгээд бусдад мэдэгдэлгүйгээр нууц мэдээлэл солилцох шаардлага тулгардаг. Жишээлбэл, та банкны аппликейшн руугаа нэвтрэх үед таны нууц үг банк руу илгээгдэхдээ шифрлэгдэх ёстой. Хэрвээ түлхүүрээ шууд явуулбал дундаас нь хэн нэгэн “чагнаад” аваад, таны мэдээллийг тайлж унших боломжтой болно. Энэхүү асуудлыг шийдсэн анхны бөгөөд хамгийн алдартай аргуудын нэг бол Diffie-Hellman […]
Тоглоом Бидэнд Юу Заасан бэ?
Joystick бариад, PS2-оо асаасай хэмээн залбиран суудаг байсан үе саяхан мэт л санагдана. 10 гаруй жилийн өмнөх зүйлийг одоо үеийн хүүхдүүд төдийлөн сайн мэдэхгүй. Тоглохоосоо илүү хүлээлт, хүлээлтээс давсан мэдрэмж. Энэ бүгд зөвхөн тоглоом тоглох тухай биш юм. Энэ бол тэвчээр, найз нөхөрлөл, ялалтын амтыг анх мэдэрсэн үеийн түүх юм. Дискний гялгар мөнгөлөг талыг нь […]
Хиймэл оюун ухаан(AI) видео тоглоомонд.
Биднийг видео тоглоомд татагдан, түүний ертөнцөд гүнзгий ороход зөвхөн гайхалтай график, сонирхолтой үйл явдал нөлөөлдөггүй. Харин бидний эсрэг тоглож, хамтран ажиллаж, заримдаа бүр хуурч мэхэлдэг, амьд мэт санагдах тоглоомын дүрүүд буюу NPC (Non-Player Character) нь тоглоомын “сүнс” нь болж өгдөг. Эдгээр дүрийн ард хиймэл оюун ухаан (AI) хэмээх асар том технологи нуугдаж байдаг. Хиймэл оюун […]
Компьютерийн хамгийн анхны вирус
“Хамгийн анхны вирус”-г ярихын тулд эхлээд вирус гэж юу болохыг мэдэж авъя. Өмнө нь Комьпютерийн вирус гэж юу вэ? нийтлэлээр вирусын шинж тэмдгийн талаар тайлбарласан ч энэ удаа хэрхэн ажилладаг, үүсэл хөгжлийг нь түлхүү тайлбарлах болно. Гэж юу вэ? Одоо үндсэн сэдэв болох анхны вирусын түүх рүү оръё. Хамгийн анхны сүлжээний вирус: Creeper Ихэнх эх […]
